Bu belge, İKSV (İstanbul Kültür Sanat Vakfı) tarafından koordine edilen Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’nun 2020’deki sergisinin kürasyonunu yapan ekipçe, kariyerinin başındaki bir akademisyene gönderilen ve kendisini serginin internet sitesine katkı sunmaya davet eden bir eposta. Belgede kısaca bahsedildiği üzere, serginin küratöryel çerçevesi “iklim değişikliği” ve “maden çıkarımı” gibi olgulara odaklanıyor. Akademisyenin, “Antroposen ve iklim değişikliğinin sadece çevresel değil aslında politik bir problem olduğu doğrultusunda, özellikle Kathryn Yusoff ve T.J. Demos gibi teorisyenlerin tartıştığı çerçevede düşünmeye” çağıran yazıları nedeniyle küratör ekipçe davet edildiğini anlıyoruz. Akademisyenden talep edilen ve serginin internet sitesinde yayınlanacağı vaat edilen katkının konusu, kendisinin sağlayacağı bir belge ile o belgeye iliştireceği bir “altyazı/dipnot.” Karşı karşıya olduğumuz belgeyi teşkil eden eposta, 2020 itibariyle Antroposen ve iklim değişikliği başlıkları altında görünür hale gelmiş olan ekolojinin politikasına dair meselelerin beşeri bilimler, sanat veya mimarlık gibi fikri ve kültürel üretim pratikleriyle olan ilişkisine dair önemli çıkarımlar yapma imkanı tanıyor. Bu çıkarımların başında, söz konusu ilişkinin içeriksel olduğu kadar yöntemsel veçheleri de haiz olduğu geliyor. Daha somutça bahsetmek gerekirse, belge, ekolojinin politikasına dair meselelerin, fikri ve kültürel üretim pratiklerine, yalnızca bu pratiklerin sorgulayacakları veya aydınlatacakları birer konu olarak değil, aynı zamanda söz konusu pratiklerce başvurulan yöntemlerin belirleyici birer unsuru olarak da dahil olduğunun vesikası. Belge sayesinde bugün ekolojinin politikasına dair karşılaşılan en yakıcı meselelerin temelinde yatan ırkçılık temelli ulus-devletleşme ile sömürgecilik gibi siyasi-toplumsal projelerin coğrafyaya dair tahayyül ve tasarruflarını belirleyen hafriyatçılık (extractivism) yönteminin diğer politik mecralar kadar — bienaller, sergileme, araştırma ve kürasyon gibi pratikleri de içeren — fikri ve kültürel üretim mecrasında da etkin olduğu tespitini yapmak mümkün. Bu tespitin dayanaklarını ayrıntılı bir şekilde incelemek için lütfen şu bağlantıdan1 ulaşılabilecek metne başvurunuz.
Yazar hakkında
Eray Çaylı şiddet ve afetin mekânsal-görsel politikası üzerine çalışan bir araştırmacı ve akademisyen. Çalışmalarını, birçok makalenin yanı sıra, Victims of Commemoration: The Architecture and Violence of Confronting the Past in Turkey, İklimin Estetiği: Antroposen Sanatı ve Mimarlığı Üzerine Denemeler ve Architectures of Emergency in Turkey: Heritage, Displacement and Catastrophe kitaplarında yayınlamıştır.
