Bir hidroelektrik tesisi olarak 2006’da inşa edilmeye başlayan Ilısu Barajı 2020’de tamamlanarak faaliyete geçti. Temiz enerji üretimi gerçekleştirdiği için çevre dostu masumluğuna vurgular yapılan hidroelektrik santrallerinin inşa edilirken çevresine ve doğaya verdiği tahribatları aslında saymakla bitiremeyiz. Ilısu Barajı’nın inşa süreci boyunca yüzlerce mağara dinamitle havaya uçurulurken yüzlerce köy de boşaltıldı. İşte bu gibi eylemler sadece bir türün geleceği için risk ihtiva etmekten ziyade o mekânda yaşayan tüm canlılar ve cansız varlıklar için çevresel adaletsizlik barındırıyor.
Mesela sular altında kalan Hasankeyf yalnızca binlerce insanı göç etmeye mecbur bırakmadı, yüzlerce mimari yapının da ortadan kaybolmasına neden oldu. Bunlara ek olarak leyleklerin göç yolu üzerinde yer alan bölgedeki Hasankeyf şehir imajının hafızalarda bundan böyle var olmaması, sadece leylekler için karıştırılan bir rotaya veya atalarının gidip geldiği yeri bir türlü bulamamalarına mı denk düşecek?
Bu videomuz baraj inşaat makinelerinin bıraktığı toz bulutlarını temizleme vasıtasıyla tarihi bir alanın, içerisinde on bin yıla yakın bir zamandır kurulu olduğu arazisinin, çevresini sarmalayan bitki örtüsünün, atmosferinin ve tikel olarak bu alan içerisinde zamanla oluşmuş ya da insan eliyle şekillendirilmiş yapıların, bakterilerin, parazitlerin, Antik Kent Hasankeyf’in ve şehir yerleşkesi içindeki tüm elemanların sular altında bırakılarak haritalardan silinmesine ve yok edilmesine odaklanmaktadır. Proje, yerin kuşbakışı veya Google Earth görüntüleri yeryüzünden silinmeden, yani uzaklarda bir yerlerden varlığı işaret edilemeyecek hâle gelmeden hemen önce Hasankeyf’in kayalarını, ağaçlarını, yabani otlarını, çarşısını, bundan böyle var olmayacak tüm yapılarını ve baraj inşa edilirken makinelerin bıraktığı toz bulutlarını yine o yeri toza maruz bırakan makinelerle birlikte temizlikten geçirmektedir.
Yazarlar hakkında
Barış Seyitvan Diyarbakır ve Berlin’de yaşayan bir sanatçı ve küratör. Mardin’de yaşayan Mehmet Ali Boran, yeni dönem güvenlik sistemlerine coğrafya üzerinden konumlanan “kalekollar”, madenler, asfalt dökme çalışmaları ve HES‘ler üzerinden bakmaya çalışıyor.
